İSKENDERUN AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ

 

Protez Tedavileri Nedir? Ağızda eksik olan; çeşitli nedenlere bağlı olarak çekilmiş veya hiç oluşmamış dişleri yerine koymak amacıyla yapılan tedavilerdir.

Diş eksikliğine bağlı olarak çiğneme fonksiyonlarında azalma, konuşma problemleri ve ciddi estetik problemler görülebilir. Azalan dudak ve yanak desteği ile yüz estetiği de kötü etkilenir. Bu sorunları ortadan kaldırmak için çeşitli diş tedavileri yapılmaktadır. Protez dendiği zaman farklı çağrışımlar yapsa da implant üstü yapılan kaplamalardan tam damak protezlerine kadar geniş bir alanı kapsar.

Protez tipleri Sabit, Tam Hareketli ve Yarı Hareketli olarak 3’e ayrılabilir

1-Sabit protezler nedir?

Porselen Kronlar

Dişlerde madde kaybı çok fazla olduğu durumlarda (büyük dolgulu, kanal tedavili, kırık dişlerde) dişlerde tek kaplama şeklinde yapılabilir.Tam seramik (Zirkon,) ve metal destekli şeklinde yapılabilir.. Bu malzemeler full metal,metal destekli porselen diş veya full porselenolabilir.Hazırlanan Kronlar dişin üzerine yapıştırılarak sabit kalması sağlanır. Yerinden çıkmayan, yapıştırma veya ağız içine sabitlenen, hasta tarafından çıkarılamayan protezlere sabit protezler denir. Sabit protezler diş durumuna göre tek kron (kaplama), köprü, vener ve implant üstüne yapılan kronlar şeklinde olabilir

Porselen Köprüler

Bir veya birden fazla diş eksikliği varsa ve eksik bölgenin her iki tarafında da sağlıklı dişler mevcutsa, bu iki yakadaki dişlerden destek alınarak eksik dişlerin tamamlanmasına yönelik bir restorasyondur. Bu tip sabit protezlerde diş boşluğunu doldurmak için kullanılan gövde yanlarında bulunan dişlerden destek alınarak.Köprü protezleri de kron protezleri gibi dişlere yapıştırılarak sabit kalmaları sağlanır.

Kron ve Köprü Yapım Aşamaları Nelerdir?

• Bu tedavinin yapılabilmesi için öncelikle diş eti sağlığınız iyi olmalıdır. Çünkü yapılacak protezler bu diş etleriniz sağlıklı baz alınarak uygulanacaktır.
• İşlem alanı lokal anestezi ile sadece bölgesel uyuşturulur. Bu uyuşukluk bizim işlemlerimizi rahatlıkla yapmamız ve ağrısız diş tedavisi için şarttır.
• Kullanılması planlanan malzemeye göre uygun teknik ile preparasyon yapılır, dişler hazırlanır.
• Uygun ölçü tekniği kullanılarak diş kalıpları oluşturulur.
• Hazırlanan geçici kaplamalar dişler üzerine yapıştırılır.
• Laboratuvar tarafından hazırlanan alt yapılar, bitim şekilleri prova yapılır. Burada çevre dişler ile uyum, renk, diş eti ile uyum, hastanın estetik beklentileri değerlendirilir. İstenen değişiklikler sağlıklı bir şekilde uygulanır.
• Son hale getirilen protez glase aşamasından sonra özel yapıştırıcılar kullanarak hekim tarafından dişe yerleştirilir.
• Gerek görülürse 4-7 gün sonra kontrol için hasta tekrar çağırılır. Daha önce hiç protez yaptırmamış kişiler için yaklaşık 10 gün bir garipseme olacaktır.
• Tedavi tipine göre bu aşamalar içinde hekiminiz tarafından bazı değişiklikler yapılabilir.

2-Tam Protezler

Hasta tarafından istenildiğinde çıkarılan protezlerdir. Büyük oranda desteğini yumuşak dokudan alırlar. Tam dişsiz damak protezler ve eski tip kancalı protezler bu alana girer. Diğer protez seçeneklerine göre konforu düşük ve alışma süresi uzundur. Damak yapısı yeterli kalınlık ve şekilde olmalı, uygun kret şekli olanlarda iyi bir tutuculuk sağlanır. Hassas tutuculu protezlerin avantajları düşünüldüğünde; her geçen gün tam hareketli protez uygulamaları daha da azalmaktadır.

Protez dişler hangi aşamalardan geçilerek yapılıyor?

1.Ölçü : Protezin yapılması için öncelikle bir ölçü kaşığı ve uygun ölçü maddesi kullanılarak ağzın ilk ölçüsü alınır. 

2.Ölçü : İlk ölçülerden elde edilen alçı modeller üzerinde ağza standart kaşıklardan çok daha uygun kişisel ölçü kaşıkları hazırlanır ve bu kaşıklarla alınan ölçü daha nettir.

Dikey boyut tespiti : İkinci ölçülerden elde edilen modeller üzerine hazırlanan mum şablonlar, hastanın kaybolan dişlerinin ve diğer dokularının olması gerektiği şekilde hastanın kaybolan estetik, konuşma ve çiğneme fonksiyonlarını doğru olarak iade edebilecek şekilde düzenlenir. Mum şablonlar, yapay dişler nereye gelecekse orada olacak şekilde hazırlanır. Bu safhada hastaların görüşü de alınarak kesici dişlerin dizilmesi ve ağızda denenmesi sonraki safhayı kolaylaştırmak açısından oldukça önemlidir.

Dişli prova : Hazırlanan mum şablonların bulundukları yerlere hastaya uygun olarak seçilen yapay dişler dizilerek hasta ağzında denenerek provası yapılır. Bu safhada estetik, konuşma ve dişlerin üzerinden bastırılınca protezlerin yerinden oynayıp oynamadığı kontrol edilir.

Protezlerin teslimi : Dişli provası hekim ve hasta tarafından onaylanan protezler laboratuarda bitirildikten sonra hastaya teslim edilir. Bu safhada protezlerin altındaki destek dokularla ilişkileri ve dişlerin kapanış sırasındaki karşılıklı ilişkileri kontrol edilerek sorunlar var ise giderilerek teslim edilmektedir.

Protezlerin kontrolü : Protezlerin destek olan dokulara zarar vermemesi için başlangıçta daha sık sonra ise daha seyrek olarak kontrollerin yapılması gerekir. Kontrollerde protezlerin destek dokuları tahriş edip etmediğine bakılır ve etmiş ise aşındırılarak düzeltilir. Ayrıca dişlerin karşılıklı ilişkileri de kontrol edilerek düzeltilir. İlk kontrol protezin tesliminden bir gün sonra yapılmalıdır. Sonraki kontroller iki gün veya bir hafta sonra yapılır. Hastanın şikayetleri giderildikten sonra altı ayda bir rutin kontrole çağırılır gün tam hareketli protez uygulamaları daha da azalmaktadır.

2-Tam Hareketli Bölümlü Protezler

Ağızda sabit protez yapmaya yetecek sayıda diş yoksa, kalan dişlerden ve dokudan destek alınarak yapılan takıp çıkarılabilen hareketli protezlere bölümlü protezler denir.Hareketli protezlerin üstündeki dişler kaliteli plastik dişlerden yapılmaktadır. Porselen dişler ister tam damak olsun ister bölümlü protez olsun hareketli portezlerde kullanılmamaktadır.

Kroşeli (kancalı) Bölümlü Protezler 
Dayanak dişlerin gelecek yükü kaldıramayacağı, geniş diş eksikliği içeren durumlarda ya da diş ile sonlanmayan eksik diş alanları olduğunda hareketli protezler uygulanır. Ağızda dayanak olarak alınacak diş varsa bölümlü protez yapılır. Bölümlü protez, diş ve doku destekli protetik uygulamalardır. Diş desteği için, dişin dişetine yakın bombeli alan altında kalan kısmına, kroşe diye adlandırılan uclar gelerek tutuculuk sağlanır. Doku desteğini protezin oturduğu doku yüzeyi sağlar. Böylece kuvvet diş ve dokuya dağıtılmış olur.

DİŞ PROTEZLERİNİN FAYDALARI

·         Diş eksikliğinden kaynaklanan yemek yeme bozuklukları giderilmiş olur.

·         Eksik dişlerden dolayı yeterli çiğneme yapılamaması nedeniyle oluşan sindirim sistemi bozukluklarının önüne geçilir.

·         Estetik görünüş ve gülüş sağlanılmış olunur.

·         Eksik dişler nedeniyle oluşan konuşma bozuklukları düzelir.

·         Eksik dişlerin olduğu bölgelere doğru yanak ve dudak çökmesinin önüne geçilerek estetik sağlanmış olunur.

·         Diş eksikliğinden kaynaklanan psikolojik sıkıntılar giderilmiş olur.

YENİ PROTEZ KULLANACAK HASTALAR İÇİN, UYULMASI GEREKEN KURALLAR NELERDİR?

·         Protez başlangıçta yabancı ve büyük hissi verecektir. Ne kadar ince yapılırsa yapılsın şişkinlik dudak ve yanaklarda dolgunluk hissi oluşturabilir.

·         Alt proteze alışmak üst proteze göre daha zordur, daha uzun zaman alır. Alt protez yerinden çıkabilir daha çok oynayabilir.

·         Protezin ilk kullanıldığı günlerde tükrük salgısı artabilir. Birkaç gün içinde normale dönecektir.

·         Protez takıldıktan sonra şikayet olmaması, çok ender görülen bir durumdur.

·         Protez ne kadar özenle yapılırsa yapılsın yumuşak dokulara oturması ve fonksiyon sırasında hareket etmesi sonucu bazı yerlerde vuruklar olabilir. Hasta diş hekiminin söylediği günlerde mutlaka gelmeli ve protez vurukları, protezde düzeltmeler hekim tarafından yapılmalıdır. Vurukların hasta tarafından alınması kesinlikle yanlıştır protezin sorunlarını büyütebilir.

·         Protez en az 10-12 saat kullanılırsa , diş hekimi vurukları daha iyi bir şekilde görebilir. Ve kolayca düzeltebilir.  

·         Dokular proteze uyum sağladıkça, sorunlar ortadan kalkacaktır.

·         Proteze alışmak 2-3 hafta sürebilir.

·         Protez takıldıktan 24-48 saat sonra, diş hekiminiz mutlaka sizi görmelidir.

·         Protezin ilk kullanılmaya başladığı zamanlarda, yemek yemeye yumuşak gıdalarla başlanmalıdır. Küçük parçalara bölerek, yavaşça çiğnenmelidir.

·         Proteze iyice alışmadan, tecrübe kazanmadan sert ve çiğnenmesi zor gıdalar yenmemelidir.

·         Yemek yerken çenenizin her iki tarafını da kullanmaya çalışın, çiğneme işlemini arka dişleri kullanarak yapın.

·         İlk haftalarda ön dişlerle ısırılmamalıdır.

·         Protezlerinizle çiğnemeyi öğrenmek zaman ister, sabırlı olmalısınız.

·         Tam protezlerde normal olarak yemek yiyebilmek 6-8 hafta sürebilir.

·         Başlangıçta dudak ve yanak ısırmaları olabilir.  Dudaklar kapalı olarak, yemek yenmelidir.

·         Protezlerden doğal dişler gibi çiğneme kuvveti beklenmemelidir (1/3 – 1/6 oranında daha azdır)

·         Protezlerle ilk zamanlarda düzgün konuşmak zor olabilir. Böyle bir durumda, yüksek sesle konuşma çalışması yapılabilir.

·         Başlangıçta öksürürken veya gülerken protez yerinden oynayabilir; hafif ısırılarak tekrar yerine yerleştirilebilir.

·         Protezi ilk kullanmaya başladığınız zaman yüzünüzün görünümü size değişik gelebilir. Protez yanak, dudak kaslarına uyum sağladığında görünümünüz normale dönecektir.

·         Yapay dişlerin görünümü güzel ve sağlıklıdır. Siz rahat davrandığınızda, görünümünüzde doğal olacaktır.

·         Protezinizi kullanmaya başladıktan sonra, gece çıkarın. Böylece ağız dokularını dinlendirmiş olursunuz.

·         Protezler gece çıkarıldığında, bir bardak suyun içinde bırakılmalıdır.

·         Protezlerin ömrü 4-5 yıl kadardır.

Diş Protezinin Temizliği ve Bakımı

Yeni dişlerinize kavuştuktan sonra sizi bekleyen çok önemli bir aşama daha var. Elbette protezinizin temizliği ve bakımı. Birçok bireyin kalıcı dişlerine veda etmesinin nedenlerinden ilki ve en önemlisi diş temizliğine dikkat etmemeleridir. Temiz bir ağız içinde elbette dişlerde tam verim ile çalışacak ve sağlamlıklarını muhafaza edecektir. Kaldı ki daimi dişlerinin tamamını veya bir kısmını kaybedip, artık protez dişleri ile devam edecek olan bireyler ağız ve diş temizliği konusunda azami ölçüde dikkat etmeli ve gereken özeni göstermelidir. Diş protezinizin temizliği konusunda dikkat etmeniz gereken noktaları sıralayacak olursak;

§  Sabit protez kullanan bireylerin yapay dişleri ağızlarına kalıcı olarak yerleştirildiğinden çıkarıp temizleme imkanı olmayacaktır. Bu nedenle sabit protez kullanan hastalar; kolaylıkla ulaşılabilen ve pratik bir araç olan diş ipleri ile protez dişlerinin aralarındaki gıda kalıntılarını temizlemelidirler. Diş ipinin yanı sıra, protez dişler için özel olarak üretilen diş fırçaları ve yine diş protezlerine zarar vermeyecek maddelerden üretilen diş macunları ile protez dişlerini fırçalayarak günlük diş temizliklerini yapmalıdırlar. Ayrıca her 6 ayda bir diş hekimine giderek protezlerinde oluşması muhtemel olan tartar ve diş taşlarını da uzman gözetiminde temizletebilirler.

§ 

§  Hareketli protez kullanan hastalar ise diş protezinin temizliği ve bakımını yaparken protezlerini çıkarıp takabildiklerinden daha rahat bir işlem uygulayacaklardır. Protezlerini her günün sonunda çıkarıp , önce ılık suda özel fırçalarla yıkayıp fırçalamalı, sonrada temiz suya katacakları protez dezenfekte edici suların içinde kısa bir süre bekletmelidirler. Ayrıca diş protezinde kullanılan malzemelerin fırçalama ve temizlik sularından çabuk etkilenip aşınabileceği de düşünülerek her 6 ayda bir diş hekimine kontrollerini yaptırmalıdırlar.

Protez Dişlerin Kullanım Ömrünü Etkileyen Faktörler

Protez dişleriniz ile yaşamaya başladıktan sonra ilk haftalar alışma süreci geçirecek ve bu süreçte, sanki ağzınızda yerleşmiş yabancı bir madde hissi veren proteziniz ile uyumlu çiğnemeler yapmaya çalışacaksınız. 1-2 hafta içinde ağzınızla uyumlu hale gelecek olan diş protezinizi artık yadırgamıyor ve onu daimi dişlerinizden ayırmıyor olacaksınız. Bu süreçlerde protez dişlerin kullanım ömrü ile ilgili yapmanız gereken en önemli uygulama elbette dişlerinizin temizliğine ve bakımına önem vermek olacaktır. Diş protezlerinin her hastaya uygulama şekli nasıl farklı ise, her diş protezinin de hastanın ağzındaki kullanım ömrü o protezi kullanan hastanın ağız hijyenine ve sağlık durumuna bağlı olarak farklılık gösterecektir. Diş protezinin günlük ve genel rutin bakımına özen gösteren ve protezi bilinçli ellerde hazırlanıp hastaya uygulanan bireylerin büyük çoğunluğu yapay dişlerini 7-15 yıl rahatlıkla kullanabilmektedir. Fakat diş protezlerine bunun gibi belirli sayılarla ömür biçmek hiç doğru olmayacaktır. Çünkü; en mükemmel malzemeler ile ve kusursuz bir tasarım kullanarak dizayn edilen bir diş protezi hastaya uygulansa bile, hastanın diş fırçalama sıklığı, protezinin bakımını vaktinde yapması, ağzındaki diğer dişlerin sağlığı veya protezi ile sert cisimleri kırmaya çalışması gibi etkenlerle diş protezinin kullanım ömrü etkilenecektir. Diş protezinizi kullanırken dikkat etmeniz gereken ve protez dişlerin kullanım ömrünü etkileyen faktörleri kısaca şöyle sıralayabiliriz;

§  Protez dişlerin günlük ve genel temizliğine önem verilmelidir.

§  Protez dişer, 6 ayda bir diş hekimi kontrolünden geçirilmelidir.

§  Dişler ile ceviz, fındık gibi sert kabuklu gıdalar kırılmamalı ve diş araları yabancı cisim ile kurcalanmamalıdır.

§  Dezenfekte edici sıvılar uzun süre proteze temas ederse onu aşındıracağından, temizlik sırasında kimyasal sularla diş protezinin temas süresi ayarlanmalıdır.

§  Protezde bir temassızlık, kendiliğinden çıkma, ağızdaki dişlerde ağrı veya iltihaplanma gibi olumsuz durumlar hissedilirse hemen diş hekimine müracaat edilmelidir.

Protez kullanmak nasıl bir his?   

Protezler, takıldıkları ilk birkaç hafta alışıncaya kadar kullanımı çok zor gelir. Dil ve yanaklar protezi yerinde tutmayı öğreninceye kadar gevşek gibi gelir. Küçük tahrişlerin ve acıtan yerlerin olması anormal değildir. İlk kullanım sırasında tükürük miktarınızın arttığını hissedersiniz. Hekiminiz kontrollerde bunları düzelttikçe ve siz de proteze alıştıkça bu şikayetleriniz azalacaktır. 

Protezlerim farklı görünmemi sağlar mı?  

Protezler doğal dişlerinizin yerini olduğunca dolduracağı için görünüşünüzü belirgin şekilde değiştirir. Protezleriniz gülüşünüzü güzelleştireceği gibi yüzünüzün ve profilinizin daha dolu olmasını sağlar. Protezler yanak ve dudakları destekleyerek yüzün büzülmesi sonucu oluşan kırışıklıkları azaltacak ve daha iyi görünmenizi sağlayacaktır, ancak yaşın ilerlemesiyle artan fizyolojik kırışıklıkları ortadan kaldırmasını beklememek gerekir. 

Protezlerim yemek yememi sağlar mı?   

Yemek yeme pratik gerektirir. Başlangıçta daha yumuşak besinler ve küçük lokmalarla yemeyi tercih edin. Yavaşça ve her iki tarafı da kullanarak çiğnemeye çalışın; böylece protezinizin devrilme hareketi yapmasını engellemiş olursunuz. Çiğnemeye alıştıkça daha sert besinlere geçerek normal beslenmenize devam edebilirsiniz, ancak her iki tarafla da çiğnemeyi ihmal etmemelisiniz.

Protezlerim konuşmamı değiştirir mi?   

Konuşma da yemek yeme gibi pratik gerektirir. Konuşurken protezleriniz ses yapıyorsa daha yavaş konuşun. Kelimeleri telaffuz etmekte zorlanıyorsanız yüksek sesle konuşun ve zorlandığınız kelimeleri tekrarlayın. Eğer konuşma probleminiz devam ederse mutlaka diş hekiminize başvurun.

Protezleri gün boyunca takmalı mıyım?   

Başlangıçta dokuların protezlere uyum sağlaması için gündüz ve gece protezlerinizi takmanız gerekebilir. Uyum sağladıktan sonra protezin altındaki dokuların dinlenmesi için protezlerinizi gece yatarken çıkarmanız önerilir. Ancak protezlerinizi düzenli olarak temizlediğiniz taktirde gece yatarken de kullanmanızda mahsur yoktur.

Protez yapıştırıcılarını kullanmalımıyım?  

Protez yapıştırıcıları iyi uyumlu protezlerinizin tutuculuğunu arttırmak için kullanılabilir. Dokularla uyumu bozulmuş, sürekli altındaki dokuları tahriş eden kötü protezlerle kullanımı doğru değildir. Bu, şikayetleri gidermeyeceği gibi şikayetlerin artmasına sebep olacaktır. Böyle protezlerin dokularla uyumunun yeniden sağlanması için astarlanmasına veya yenilenmesine gerek vardır.

Protezlerimi ne zaman yenilemeliyim?   

Protezlerin destek dokularla ilişkisi dokuların zamanla büzülmesi sonucu bozulabilir. Bu ilişki astarlama işlemleri ile sağlanabilir. Bu sağlanmadığı taktirde protez gevşeyecek, dokuları tahriş etmeye başlayacak ve acıtacaktır. Bu durum devam ettiğinde ağız içinde ciddi problemlere neden olabilir. Protezlerin dokularla uyumu bozulduğunda, dişler aşındığında ve eskisi kadar besinleri öğütememeye başladığında protezin yenilenmesi gerekir. Protezlerin 2 – 4 yılda bir bunlar olmasa da, yapıldığı malzeme bakterilerin tutunmasına uygun ortam hazırlamaya başladığı durumlarda da yenilenmesi gerekebilir. Protezinizde sizi rahatsız eden bir durum olduğunda kendiniz düzeltmeye çalışmayın, hemen dişhekiminize başvurun. 



SAĞLIKLI DİŞLER SAĞLIKLI GÜLÜŞLER DİLERİZ..